“Người nhờ đất sống, Đất nhờ người có tên, Người nhờ người dẫn lối. Uống nước nhớ nguồn là đạo lý Việt Nam ta. Nơi đây, ngày 25/7/1996, Thủ tướng Võ Văn Kiệt trên đường khảo sát tình hình, tìm giải pháp cho phát triển sản xuất, hạn chế ngập lụt, xây dựng nông thôn mới đã dừng chân trao đổi với cán bộ và Nhân dân để tìm hướng thoát lũ ra biển Tây. Hướng ấy nay là con kênh, có ký hiệu T5 - Tuần Thống mà ngay sau khi đào thông, Nhân dân đã gọi là "kênh ông Kiệt". Và tại kỳ họp thứ 14, Hội đồng Nhân dân tỉnh An Giang đã ra Nghị Quyết số 24 ngày 10/7/2009 chính thức đặt tên: kênh Võ Văn Kiệt”.

Trên đây là phần mở đầu của một bài viết trước đây của tôi được tỉnh An Giang chọn làm văn bia cho công trình Công viên Văn hoá Võ Văn Kiệt tại đầu vàm kênh T5, sau đó là kênh Võ Văn Kiệt. Kênh được khởi đào ngày 22/4 và hoàn thành ngày 30/8/1997, trên phần đất An Giang dài 10.900 mét, trên phần đất Kiên Giang dài 25.800 mét, tổng chiều dài 36.700 mét, bề rộng mặt kênh từ 30 - 36 mét, đáy rộng 20 mét, sâu 4 - 4,5 mét. Tổng lượng đất đào 5.608.000 mét khối, đất đắp 2.257.000 mét khối, tổng mức đầu tư 97.743.000.000 đồng.

Thủ tướng Võ Văn Kiệt (1922 - 2008)

Ngoài nhiệm vụ là trục chính trong hệ thống các công trình đưa nước ngọt nhiều phù sa vào sâu Tứ giác Long Xuyên, hạn chế ngập lụt dân cư, ngăn và thoát lũ, hạn chế phù sa ra biển Tây…, kênh Võ Văn Kiệt còn rửa phèn cải tạo đất khai hoang và tưới tiêu cho 16.000 héc-ta đất sản xuất trên vùng trũng Tứ giác mà các nhà khoa học gọi là “túi phèn”.

Đây là một trong hệ thống các công trình cấp bách thực hiện ngay trong năm 1997 mà Quyết định 99/TTg của Thủ Tướng Chính phủ bao quát cho cả giai đoạn 1996 - 2000 về công tác thuỷ lợi, giao thông, xây dựng các cụm - tuyến dân cư vượt lũ, xây dựng nông thôn mới toàn vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) và tiếp tục hoàn thiện các chương trình: Khai thác Đồng Tháp Mười, Tứ giác Long Xuyên và Bán đảo Cà Mau do ông khởi xướng trong vai trò là Phó Chủ tịch thứ nhất Hội đồng Bộ trưởng, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng - Thủ tướng Chính phủ rồi cả khi là Cố vấn Ban chấp hành Trung ương Đảng.

Có thể nói hiếm có lãnh tụ nào như ông khi luôn quan tâm chuyện “nước”. Bởi đến trước khi đột ngột vĩnh biệt chúng ta ngày 11/6/2008, ông vẫn trong tư thế chuẩn bị cho cuộc “chiến đấu” mới với hiện tượng toàn cầu: “Biến đổi khí hậu - nước biển dâng” mà ông luôn trăn trở cho ĐBSCL, nơi được dự báo là 1 trong 5 đồng bằng của thế giới bị ảnh hưởng nặng nề nhất.

Tượng và văn bia “Nhớ ơn Thủ tướng Võ Văn Kiệt” tại Công viên Võ Văn Kiệt - đầu vàm kênh Võ Văn Kiệt giao với kênh Vĩnh Tế. Ảnh: CTV

Thực hiện những chủ trương và các quyết định của ông về thuỷ lợi, ĐBSCL đã đưa sản lượng lúa tăng gấp đôi, đạt 20 triệu tấn, riêng ba tỉnh An Giang, Kiên Giang, Đồng Tháp có sản lượng 10 triệu tấn. ĐBSCL không chỉ là vựa lúa số một của cả nước mà còn là nguồn cung cấp chủ yếu để Việt Nam trở thành nước xuất khẩu gạo lớn trên thế giới. Bộ mặt nông thôn toàn vùng khởi sắc ngày một rõ nét.

Ông đã ghi đậm dấu ấn trên đồng đất miền Tây như đã ghi dấu trên các công trình trên cả nước mà ông chủ xướng như: Thủy điện Trị An, Đường dây 500 KV Bắc - Nam, Lọc dầu Dung Quốc; các chương trình: Phủ xanh đất trống đồi trọc, Vệ sinh môi trường, Nước sạch nông thôn, Kiên cố hoá trường học, ...

Hình ảnh Thủ tướng - Anh Sáu Dân thân thương gần gũi Nhân dân, nhất là nông dân và dân nghèo, với văn nghệ sĩ, trí thức, nhà tu hành, bà con Việt Kiều và hình ảnh một vị Thủ tướng Việt Nam đổi mới lần đầu tiên xuất hiện và ghi ấn tượng tốt đẹp với bạn bè các nước và trên các diễn đàn quốc tế. Tất cả, người ta gọi đó là “Dấu ấn Võ Văn Kiệt”.

Ngược dòng thời gian, người miền Tây nhớ mãi một Bí thư Khu ủy khu Tây Nam Bộ - với bí danh anh Tám Thuận kiên cường, mưu lược lãnh đạo quân và dân Khu 9 đánh bại “âm mưu bình định” lấn chiếm khốc liệt của Mỹ - Thiệu sau Hiệp định Paris, tạo tiền đề cho chiến trường miền Nam chuyển thế chiến lược tiến lên Tổng tiến công 1975 toàn thắng.

Cả nước cũng biết đến một Bí thư Thành uỷ TP.HCM tất bật lo gạo hằng ngày cho hàng triệu dân; năng động sáng tạo vực dậy những nhà máy, xí nghiệp nằm im vì không có nguyên - nhiên liệu, phụ tùng, tìm cơ chế cho xuất nhập khẩu, … góp phần tạo tiền đề cho công cuộc đổi mới của cả nước vào năm 1986. Tuổi trẻ TP. HCM mãi mãi không quên hình bóng chú Sáu lặn lội trên những công - nông trường thanh niên xung phong, trên mặt trận biên giới Tây Nam trong những ngày cả nước gian nan dầu sôi lửa bỏng.

Cánh đồng vàng tại vùng rốn phèn của Tứ giác Long Xuyên. Ảnh: CTV

Ông sinh ngày 23/11/1922 trong một gia đình nông dân nghèo xã Trung Hiệp, huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long, tên thật là Phan Văn Hoà. Năm 16 tuổi, ông đến với cách mạng, là một trong những người lãnh đạo Nhân dân huyện Vũng Liêm khởi nghĩa Nam Kỳ. Từ đó, trên con đường cách mạng - kháng chiến, từ Nam ra Bắc, xuôi ngược ba miền, ông luôn luôn đi đầu trong suy nghĩ và hành động cách mạng, luôn ở vị trí là người lãnh đạo chỉ huy ở tuyến đầu kiên cường, dũng cảm, tận tuỵ, được mọi người yêu quí và kính trọng.

Trong cuộc chống Mỹ cứu nước, phu nhân và ba người con đã hy sinh trước bom đạn của quân thù, để lại trong ông những tổn thất và nỗi đau không gì bù đắp được. Nhưng với cách mạng, với cuộc đời, ông luôn là người lạc quan tin tưởng, luôn luôn rạng rỡ nụ cười. Đó là “Nụ cười Võ Văn Kiệt".

Nhân kỷ niệm lần thứ ba ngày ông về cõi vĩnh hằng, nhân dân An Giang trân trọng khánh thành công trình “Nhớ ơn Thủ Tướng Võ Văn Kiệt” chính tại nơi mười lăm năm trước ông đã vạch hướng cho công trình thoát lũ ra biển Tây. Mảnh đất này từ nay có tên Võ Văn Kiệt, nối tiếp Vĩnh Tế - Thoại Hà, lịch sử 200 năm liên tục một dòng chảy cuộn tràn sức sống trên mảnh đất tận cùng Tổ quốc ở phương Nam.

Ông mãi mãi:

“Vẫn là thủ tướng của Nhân dân

Là anh Sáu của mọi gia đình

Lồng lộng bóng soi miền sông nước

Đời nặng ân tình, đất nặng chân”.

Tổng kết, trao giải Cuộc thi viết chính luận về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng Đảng uỷ Khối các cơ quan Trung ương vừa tổng kết, trao giải Cuộc thi viết chính luận về bảo vệ nền tảng tư tưởng ...

Áp dụng thời hiệu xử lý kỷ luật hành chính đồng bộ với kỷ luật đảng Sau khi xin ý kiến và được sự thống nhất của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ đề nghị Quốc hội ban hành ...

Kỳ 4: Tính thời sự trong tư tưởng Hồ Chí Minh về xử lý cán bộ đảng viên Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt coi trọng công tác cán bộ. Người từng khẳng định rất ngắn gọn nhưng đầy đủ: ...