Theo Quy chế của Bộ, các trường được phép lựa chọn môn trong tổ hợp xét tuyển với điều kiện có Toán hoặc Văn; đồng thời mỗi tổ hợp tối đa 3 bài thi. Các trường có quyền tự quyết định, chịu trách nhiệm về công tác tuyển sinh theo Luật Giáo dục Đại học.

4 trường quyết định dùng tổ hợp có môn Văn để xét tuyển cho ngành Y bao gồm: Trường Đại học Văn Lang (TP.HCM), Duy Tân (Đà Nẵng), Võ Trường Toản (Hậu Giang) và Tân Tạo (Long An). Các trường này không phải là những trường “top” về đào tạo Y khoa. Song, những cử nhân tốt nghiệp trường vẫn sẽ cầm tấm bằng Y và có thể làm bác sĩ.

Đại diện các trường đã lần lượt đăng đàn để giải thích về quyết định của mình. Đại thể, có mấy ý sau: Thứ nhất, các trường cho rằng học giỏi Văn sẽ giúp bác sĩ có nhiều lòng trắc ẩn, dễ cảm thông và chia sẻ. Từ đó, họ sẽ làm tốt hơn công việc của mình bằng cả trái tim. Thứ hai, các trường cho rằng, giỏi Văn sẽ giúp bác sĩ diễn đạt lưu loát, truyền đạt tốt hơn tới bệnh nhân. Đồng thời, môn Văn là bổ sung cần thiết cho các bác sĩ để đồng hành cùng những khó khăn, khốn cùng của người bệnh.

Thoạt nghe thì rất hay, rất nhân văn và thuyết phục. Nhưng nếu nghĩ kỹ lại, chúng ta sẽ thấy rất nhiều lợn cợn từ những lập luận này. Bởi, nếu coi Văn là công cụ lớn nhất để có lòng trắc ẩn, thì môn học này cần được đưa vào xét điểm đầu vào của tất cả các ngành học. Có ngành nghề nào trên cõi đời này mà không cần nhân công giàu lòng trắc ẩn? Có con người nào trong xã hội này không cần diễn đạt lưu loát?

Và ở chiều ngược lại, chính các bác sĩ cũng đã phản ứng rất mạnh rằng: Vậy những người không thi Văn, không giỏi Văn, phải chăng, họ không có lòng trắc ẩn? Họ không đủ năng lực diễn đạt với bệnh nhân của mình những điều bệnh nhân cần?

Tôi đồng tình hoàn toàn với các bác sĩ đang phản ứng với việc xét tuyển điểm Văn vào ngành Y. Ngành Y cần kiến thức chuyên môn sâu, cần tư duy logic, nên yếu tố tối cần thiết cho con người ngành này là hiểu biết và có năng lực học tập xuất sắc ở môn sinh và các môn khối ngành tự nhiên.

Trong những người tạm gọi là có điểm cao môn Văn, người có phẩm hạnh cũng nhiều (nhiều như bao người giỏi các môn khác) mà người thích tầm chương trích cú để khoe mẽ cũng không hề ít. Và tuyệt nhiên, không có chuyện Văn là thước đo của lòng trắc ẩn. Cũng giống như môn Giáo dục công dân trước đây cùng môn Đạo đức ngày nay, tôi không bao giờ tin người ta có thể định lượng được tấm lòng của con người.

Tức là, không có chuyện học sinh điểm 9 môn Văn sẽ có nhân cách và phẩm hạnh hơn những học sinh được điểm dưới trung bình môn học này. Tương tự như vậy với môn Giáo dục công dân và Đạo đức, phẩm giá con người không phải là thứ học thuộc rồi đánh số. Nó là quá trình hun bồi tự nhiên qua điều kiện sống và sức mạnh nội tâm. Mà những điều này, không ai và không cái gì có thể đo đạc được. Những suy nghĩ, hành động, lời nói từ trái tim sẽ chỉ có thể cảm được bằng trái tim.

Còn câu chuyện diễn đạt, đó cũng là một vấn đề của nhiều người, nhiều ngành. Song, nó không phải là vấn đề lớn nhất của các bác sĩ hiện thời. Và lập luận về môn Văn hiện tại của một số trường vừa ngô nghê và vừa khiến các bác sĩ nổi giận cũng dễ hiểu.

Nói như lập luận của các trường, phải chăng, thầy cô chịu trách nhiệm phát ngôn cũng cần học lại môn Văn?

MỸ ANH