Các nghiên cứu gần đây đều chỉ ra rằng, Việt Nam sẽ được hưởng lợi nhiều từ RCEP. Cụ thể, nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới vào năm 2022 dự báo rằng, GDP của Việt Nam sẽ tăng thêm khoảng 4,9% và xuất khẩu tăng ở mức 11,4% tới năm 2030 …

“Ngoài các cam kết của một FTA truyền thống, RCEP còn có thêm các cam kết về thương mại điện tử, viễn thông, cạnh tranh, doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs), mua sắm công ... Quan trọng nhất có lẽ là việc hài hòa hóa nguồn gốc xuất xứ khu vực với việc áp dụng phương pháp cộng gộp tỷ lệ xuất xứ, từ đó mở ra khá nhiều cơ hội và lợi ích cho các xuất khẩu nội khối”, TS. Lương Văn Khôi nhấn mạnh.

Bên cạnh những lợi ích trên, TS. Trần Toàn Thắng, Trưởng ban, Ban Dự báo kinh tế ngành và doanh nghiệp - Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế xã hội quốc gia cho rằng, RCEP có vai trò quan trọng trong định hình các chuỗi cung ứng tại Việt Nam.

Nhận định này được làm rõ hơn tại báo cáo ảnh hưởng của Hiệp định RCEP tới định hình chuỗi cung ứng ở Việt Nam. Báo cáo cho rằng, do các FTA đã ký trước đó giữa nhiều nước thành viên, một số nhóm sản phẩm như linh kiện điện tử, dệt may giữa các quốc gia trong RCEP đã có mức thuế rất thấp, nên tác động thương mại của RCEP không nhiều.

Tuy nhiên, thuế với một số mặt hàng Việt Nam tham gia sâu vào chuỗi cung ứng như: Dệt may, ôtô, một số sản phẩm điện tử được cắt giảm và việc áp dụng quy tắc xuất xứ thống nhất trong RCEP sẽ giúp Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng khu vực.

Xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng vào Việt Nam đã diễn ra từ trước nhờ các FTA song phương hoặc trong khuôn khổ ASEAN+6 sẽ tiếp tục được đẩy mạnh nhờ RCEP. Dòng vốn FDI của Việt Nam cũng được kỳ vọng tăng lên khi các nhà đầu tư lớn trong khu vực đẩy mạnh chuyên môn hóa để phát triển chuỗi cung ứng.

Tuy nhiên, TS. Trần Toàn Thắng cho rằng, tỷ lệ cắt giảm thuế quan giữa hàng tiêu dùng cuối cùng và hàng hóa trung gian và giữa các nhóm ngành khác nhau sẽ làm thay đổi tương quan giá cả, từ đó có thể thay đổi cấu trúc hàng hóa nhập khẩu.

Đầu vào trung gian rẻ hơn có thể làm cho các doanh nghiệp ở hạ nguồn hiệu quả, năng suất hơn, đồng thời cũng có khả năng xuất khẩu nhiều hơn, thúc đẩy các ngành hạ nguồn phát triển thông qua thu hút đầu tư, kể cả FDI; trong nước mở rộng sản xuất theo chiều rộng và chiều sâu.

Báo cáo nghiên cứu cũng cho thấy, RCEP tạo ra cơ hội để Việt Nam cải thiện giá trị gia tăng và tăng năng suất, khắc phục tình trạng gia công hiện nay bằng cách thúc đẩy mở rộng thị trường, nâng cao hiệu quả kinh tế theo quy mô, thu hút đầu tư các ngành sản xuất thượng nguồn để cải thiện giá trị gia tăng và tăng năng suất lao động; tăng cường chuyên môn hóa vào các ngành mà Việt Nam đang có lợi thế.

Từ đó, thu hút thêm nhiều FDI trong chuỗi cung ứng đến Việt Nam; giúp các doanh nghiệp trong nước tham gia nhiều hơn vào các chuỗi cung ứng toàn cầu bằng cách tận dụng lợi thế về quy tắc xuất xứ trong RCEP, nâng cao tỷ lệ tận dụng ưu đãi thuế quan với các đối tác trong RCEP.

Thị trường lao động đón nhận xu hướng mới

Theo bà Đỗ Thúy Hương - Phó Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam, nhiều tập đoàn, nhà cung ứng công nghệ hàng đầu trên thế giới như Apple, Foxconn … đang xem xét đặt chuỗi sản xuất, cung ứng tại Việt Nam. Điều này mở ra cánh cửa cho các doanh nghiệp Việt Nam hợp tác, tham gia trong chuỗi cung ứng với hàm lượng và giá trị cao hơn. Do đó, ngành Điện tử Việt Nam cần có những chính sách, sự đột phá để thích nghi sự thay đổi nhanh chóng với nhu cầu ngày càng cao về sản xuất và vận hành tinh gọn của thị trường nhằm giúp doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể giảm chi phí, tối ưu hóa hoạt động sản xuất, phát triển bền vững bằng việc cập nhật những xu hướng, công nghệ tiên tiến và giải pháp sản xuất thông minh.

TS. Trần Toàn Thắng cũng nhận định, với RCEP, thị trường lao động Việt Nam hiện tại đang có lợi thế ở khâu hạ nguồn hơn khâu thượng nguồn, tức là thị trường lao động hiện cần những lao động có kiến thức vừa phải, không cần sâu.

Nhưng trong tương lai, khi nền kinh tế muốn tiến xa hơn, thì vấn đề này lại là bất lợi cho lực lượng lao động trong nước. Dự báo, trong tương lai, nền kinh tế Việt Nam sẽ xuất hiện các ngành mới hoặc đòi hỏi kĩ năng mới.

"Vẫn là câu chuyện học từ trong quá trình làm việc, cố gắng khuyến khích liên kết giữa doanh nghiệp trong nước và nước ngoài, để lao động trong nước có thể học hỏi được nhiều chuyên môn, kĩ năng mới từ lao động nước ngoài. Chúng ta nên bắt đầu đặt ra mục tiêu thu hút FDI thượng nguồn để thu hút nhiều lao động có năng lực cao hơn, từ đó thúc đẩy phát triển nền kinh tế Việt Nam theo hướng sâu, rộng", TS. Thắng nhấn mạnh.

Lao động giúp việc gia đình cần được bảo vệ Ở Việt Nam, kể từ khi đại dịch Covid-19 mới bùng phát, lao động giúp việc gia đình trở thành đối tượng dễ bị mất ...

Chống đứt gãy thị trường lao động, sự đồng lòng của các bên và một số kiến nghị Thời gian qua, tình trạng nhiều lao động di cư, trong đó có rất nhiều người vốn đã từng làm trong các doanh nghiệp tại ...

Thị trường lao động năm 2022 sẽ theo xu hướng nào? Tự động hoá trong sản xuất sẽ làm thay đổi hình thức giao kết trong lao động và việc đẩy mạnh các chính sách cho ...