Mỗi ngày Hà Nội đang tiêu thụ khoảng 5.000 tấn than tổ ong. Ảnh: Minh họa

Với đặc tính tiện và giá thành rẻ nên than tổ ong được rất nhiều người dân sử dụng. Theo số liệu thống kê khảo sát tại 600 hộ dân tại Hà Nội thuộc 3 quận, huyện (Đống Đa, Ba Đình, Sóc Sơn) cho thấy cơ cấu sử dụng bếp than tổ ong gồm sinh hoạt hộ gia đình (53%), kinh doanh hàng ăn (31%), quán nước (10%), nấu thức ăn gia súc gia cầm (6%).

Khi đốt than tổ ong sẽ tạo ra tạo ra chất thải, khí thải độc gây tác hại trực tiếp đến sức khỏe người sử dụng và cộng đồng dân cư, ảnh hưởng xấu đến môi trường cũng như an toàn về phòng cháy, chữa cháy. Việc người dân sử dụng bếp than tổ ong càng làm cho tình hình ô nhiễm không khí thêm nghiêm trọng hơn. Do vậy, hơn lúc nào hết, bếp than tổ ong cần sớm được xóa bỏ trong đời sống của người dân Thủ đô.

Bình quân mỗi ngày, Hà Nội tiêu thụ khoảng 528,2 tấn than với phát thải tương đương 1.870 tấn khí C02 vào bầu không khí. Điều này có nghĩa là mỗi ngày không khí Thủ đô phải gánh chịu lượng khí thải khổng lồ, dẫn đến một loạt các hệ lụy về sức khỏe và môi trường.

Đề cập đến tác hại của việc đốt than tổ ong, các chuyên gia y tế đã nhiều lần khuyến cáo, than tổ ong gây ra không ít trường hợp cấp cứu, tử vong thương tâm do để bếp trong nhà kín gây ngạt khí CO, SO2...

Đáng chú ý, tiếp xúc thường xuyên với khí thải từ than tổ ong còn gây ra các bệnh hô hấp mãn tĩnh như lao, hen suyễn, bệnh phối tắc nghẽn mạn tính hoặc những tổn thương về cơ tim và hệ thần kinh.

Nghiên cứu năm 2018 của Viện Khoa học và Công nghệ Môi trường trực thuộc trường Đại học Bách khoa Hà Nội (INEST) và Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội cũng chỉ rõ lượng bụi mịn PM2.5 mà người trực tiếp sử dụng bếp than tổ ong đun nấu cao hơn 7-8 lần so với người đứng cách xa vài mét, dẫn đến nguy cơ phơi nhiễm cao hơn.

Một số người dân cho biết mặc dù họ đều nhận thức được sự nguy hại mà bếp than tổ ong gây ra nhưng vì thói quen và lợi ích kinh tế nên vẫn tiếp tục sử dụng loại bếp này. Ảnh: Minh họa

Tại một số nơi như: Lò Đúc, Hàng Cót, Hàng Gai, khu vực gầm Cầu, Chợ Hàng Da hay ở một số chung cư cũ, các khu lao động nghèo rất dễ bắt gặp hình ảnh bếp than tổ ong đang cháy đỏ rực được để chơ vơ hoặc quây sơ sài bằng những tấm bìa ngay trên vỉa hè, gốc cây hoặc chân cột điện phục vụ việc kinh doanh hàng ăn, bán trà đá của người dân. Có một thực tế rằng những người chịu tổn hại nhất khi sử dụng bếp than tổ ong lại là những người nghèo, người có thu nhập thấp.

Tuy nhiên, không có nghĩa là mọi hộ gia đình, hộ kinh doanh đang sử dụng bếp than tổ ong đều không có khả năng chi trả cao hơn cho các loại bếp thay thế. Điều này cho thấy nhận thức của người dân về tác hại của ô nhiễm môi trường và trách nhiệm cộng đồng còn chưa rõ ràng.

Theo các chuyên gia, chủ trương xóa bỏ bếp than tổ ong từ năm 2020 của thành phố Hà Nội là hoàn toàn đúng bởi đây là một trong những nguồn gây ô nhiễm môi trường khiến bầu không khí Thủ đô thời gian qua lên đến mức ô nhiễm thuộc nhóm đầu thế giới.

Với tình trạng ô nhiễm đang diễn ra tại Thủ đô mà một trong những nguyên nhân xuất phát là bếp than tổ ong thì mục tiêu xóa sổ bếp than tổ ong là hoàn toàn đúng đắn. Để làm được điều đó đòi hỏi sự quyết tâm của chính quyền cơ sở trong việc tuyên truyền, xử lý hộ dân cố tình không chấp hành quy định của thành phố. Mặt khác, người dân cần nâng cao nhận thức xóa bỏ bếp than tổ ong để chung tay bảo vệ môi trường Thủ đô và cũng là bảo vệ chính mình.