NLĐ Công ty cổ phần Cầu 12 căng băng rôn đòi lương và yêu cầu doanh nghiệp đóng BHXH

Các doanh nghiệp lớn tiếp tục chây ì

Theo cơ quan BHXH TP. Hà Nội, hiện tại nhiều doanh nghiệp trên địa bàn thành phố đang nợ hàng chục tỷ đồng tiền BHXH, kéo dài trong nhiều tháng. Điển hình như: Công ty Cổ phần LILAMA 3 nợ đóng BHXH 73 tháng, với số tiền 34 tỷ đồng. Công ty Cổ phần Cơ khí Xây dựng 121 nợ BHXH 91 tháng, với số tiền 17,9 tỷ đồng. Công ty Cổ phần Công trình giao thông 116 nợ BHXH 104 tháng, với số tiền 16 tỷ đồng. Công ty Cổ phần Cơ khí Xây lắp số 7 nợ BHXH 84 tháng, với số tiền 15,4 tỷ đồng ...

NLĐ Công ty cổ phần Cầu 12 căng băng rôn đòi lương và yêu cầu doanh nghiệp đóng BHXH

Tình trạng nợ BHXH nêu trên đã và đang làm ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp chính đáng của hơn 4.000 lao động. Trong đó, việc nợ đọng, kéo dài tiền BHXH dẫn đến hệ lụy nhiều NLĐ không được hưởng các chế độ ốm đau, thai sản, thất nghiệp, tai nạn lao động, hưởng chế độ hưu; đồng thời cũng gây ra khó khăn, trở ngại khi lao động nghỉ việc, chuyển đến đơn vị khác.

Mới đây nhất, ngày 1/8/2019, hơn 100 cán bộ và công nhân của Công ty cổ phần Cầu 12 đã đến trụ sở công ty tại đường Nguyễn Văn Linh, quận Long Biên, TP. Hà Nội để đòi lương và BHXH. Được biết tính đến cuối tháng 6/2019, công ty này đang nợ gần 24 tỷ đồng tiền BHXH; đồng thời nợ hàng tỷ đồng tiền lương của NLĐ.

Thông tin từ BHXH TP. Hà Nội, năm 2018, Thanh Tra Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, Sở Lao động Thương binh và Xã hội TP. Hà Nội, Ủy ban nhân dân TP. Hà Nội, BHXH TP. Hà Nội đã tiến hành thanh tra và ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính về BHXH đối với hàng chục đơn vị sử dụng lao động, tổng số tiền xử phạt là 6,2 tỷ đồng. Trong 6 tháng đầu năm 2019, Thanh Tra Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, BHXH TP. Hà Nội cũng tiến hành thanh tra và ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính về BHXH đối với 23 đơn vị sử dụng lao động, tổng số tiền xử phạt là 2,2 tỷ đồng. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp vẫn chưa có ý thức chấp hành pháp luật. Hiện tại, có 88 doanh nghiệp nằm trong danh sách bị xử phạt vi phạm từ năm 2018 đến nay vẫn chưa chấp hành trách nhiệm xử phạt, đồng thời tiếp tục nợ tiền BHXH, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp với tổng số tiền lên tới gần 200 tỷ đồng.

Tại sao chưa khởi tố được doanh nghiệp nợ BHXH?

Theo Giám đốc BHXH TP. Hà Nội Nguyễn Đức Hòa, thời gian qua BHXH thành phố đã chủ động gửi thông báo kế hoạch kiểm tra, thanh tra đến các đơn vị, doanh nghiệp nợ BHXH, BHYT để khắc phục nợ trước khi ban hành quyết định thanh tra, kiểm tra. Đồng thời, thực hiện phân tích, phân loại nợ BHXH, BHYT gửi các sở, ngành làm cơ sở phối hợp tăng cường thanh tra, kiểm tra liên ngành về việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT...

Cơ quan BHXH TP. Hà Nội họp bàn tìm giải pháp giải quyết những đơn vị nợ đọng kéo dài BHXH

BHXH Hà Nội cũng thường xuyên công khai danh sách các đơn vị nợ BHXH; đồng thời khuyến cáo các đơn vị, doanh nghiệp nếu có hành vi trốn đóng, nợ đọng BHXH, BHYT có thể sẽ phải đối mặt với án phạt nghiêm khắc của pháp luật.

Hiện nay, để giải quyết vấn đề chốt sổ cho người lao động, cơ quan BHXH TP. Hà Nội sẽ giải quyết theo kết quả đóng, đóng bao nhiêu chốt bấy nhiêu. Còn thời gian gián đoạn đơn vị không đóng, đương nhiên cơ quan BHXH không thể ghi nhận. Ngoài ra, khi không đủ thời gian tham gia hoặc muốn tham gia thêm, thì cơ quan BHXH tạo điều kiện tách đóng cho một, hai cá nhân để giải quyết quyền lợi và làm thủ tục như chuyển đơn vị khác, địa phương khác…

Mặc dù BHXH TP. Hà Nội đã đưa ra nhiều giải pháp; tạo điều kiện tốt nhất cho doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ đối với NLĐ trong vấn đề đóng BHXH, tuy nhiên, thực tế không phải doanh nghiệp nào cũng cầu thị, hợp tác. Về việc này, Phó Giám đốc BHXH TP. Hà Nội Nguyễn Đức Thuật cho rằng cần phải xem xét xử lý hình sự, chứ không còn là vấn đề xử lý hành chính. Thực tế, trong 3 tháng đầu năm 2019, BHXH TP. Hà Nội đã chuyển 9 hồ sơ DN nợ kéo dài sang cơ quan công an, tuy nhiên tới nay, việc khởi tố chưa thực hiện được ở doanh nghiệp nào.

Có thể thấy rằng, việc chưa thể khởi tố được doanh nghiệp nợ BHXH không phải là chỉ riêng TP. Hà Nội mà là tình trạng chung của cả nước. Nguyên do của tình trạng này là quy định của Bộ luật Hình sự liên quan đến gian lận, trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN còn có những điểm chưa cụ thể, chưa chi tiết, cần phải có văn bản hướng dẫn bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật.

Hiện tại cần phải xác định rõ phạm vi BHXH, bao gồm BHXH bắt buộc và tự nguyện theo quy định của Luật BHXH (ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hưu trí, tử tuất). Xác định thế nào là “chiếm đoạt” tiền bảo hiểm, hành vi chiếm đoạt này có gì khác với các tội chiếm đoạt tài sản khác, tại sao lại tách hành vi chiếm đoạt này ra xử lý bằng tội phạm riêng, có phải vì khách thể mà điều luật này bảo vệ không chỉ là quyền sở hữu tài sản mà còn là quan hệ lao động và hoạt động bình thường của hệ thống an sinh xã hội. Việc xác định số tiền chiếm đoạt cũng cần phải hướng dẫn cụ thể (số tiền chiếm đoạt bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc trường hợp người thực hiện hành vi chiếm đoạt nhiều lần khác nhau bao nhiêu để xác định khung hình phạt). Cũng cần đưa ra căn cứ, cơ sở để xác định thiệt hại. Xác định tư cách pháp lý tham gia tố tụng của Cơ quan lao động, thương binh và xã hội, Cơ quan bảo hiểm xã hội đã chi trả chế độ BHXH, BHTN có liên quan là bị hại hay là người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan hay nguyên đơn dân sự; xác định thời điểm truy cứu trách nhiệm hình sự đối với người hoặc pháp nhân thương mại thực hiện hành vi phạm tội về BHXH, BHYT, BHTN…