Luật pháp quy định hành vi trốn đóng, chậm (nợ) đóng, chiếm dụng tiền đóng đã trích từ tiền lương phần trách nhiệm đóng của người lao động về BHXH, BHYT, BHTN và hành vi cản trở, gây khó khăn hoặc làm thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người tham gia bảo hiểm là hành vi vi phạm pháp luật.

Như Cuộc sống an toàn đã thông tin, Công ty CP Ô tô 1-5 ngoài nợ 3,4 tỷ tiền lương của người lao động, còn nợ BHXH trên 14,9 tỷ.

Từ năm 2020 đến nay, hơn 100 người lao động được công ty cho tạm nghỉ việc “vì lý do dịch bệnh” khiến cuộc sống của họ gặp muôn vàn khó khăn.

Video công nhân đối thoại với lãnh đạo Công ty CP Ô tô 1-5 về vấn đề nợ BHXH

Dù trước đó, hằng tháng công ty vẫn khấu trừ tiền lương người lao động với mục đích đóng BHXH nhưng thực tế, công ty này mới đóng BHXH cho người lao động đến tháng 8/2016 – theo báo cáo của BHXH huyện Đông Anh.

Hậu quả là dù thất nghiệp, ốm đau, hay đến tuổi nghỉ chế độ…, người lao động vẫn không được hưởng bất cứ quyền lợi gì. Ngay cả quyền lợi tiền lương ngừng việc vì lý do dịch bệnh theo quy định tại Điều 99, Bộ luật Lao động 2019, họ cũng không được hưởng.

Ông Nguyễn Văn Kiểm (SN 1974), công nhân đã làm việc tại Công ty CP Ô tô 1-5 tới gần 20 năm, bị tai nạn gãy xương sườn, tràn dịch màng phổi hôm 18/7. Phản ánh tới Cuộc sống an toàn, ông Kiểm cho hay toàn bộ chi phí y tế ông đều phải chi trả do công ty nợ đóng BHXH, BHYT.

Đối với một người lao động đang thất nghiệp như ông Kiểm, đó là một khoản tiền không hề nhỏ. Điều khiến ông bức xúc hơn cả là dù hằng tháng công ty vẫn thu tiền BHXH nhưng ông lại không được hưởng bất cứ quyền lợi từ việc này.

Không có BHYT, ông Trịnh Văn Tạo (SN 1969) thậm chí không dám đi khám bệnh. Ông mặc kệ những cơn đau thỉnh thoảng tái phát sau vụ tai nạn lao động năm 2018, tỷ lệ thương tật tới 71%. Bây giờ, công ty nợ BHXH, ông Tạo lo lắng .

Trong cuộc trao đổi với Cuộc sống an toàn hôm 15/7, ông Đào Minh Châu, Giám đốc BHXH huyện Đông Anh cho biết, hằng năm cơ quan này liên tục đôn đốc Công ty CP Ô tô 1-5 đóng BHXH. Tuy nhiên tính đến hết 30/6/2021, số tiền nợ BHXH của Công ty CP Ô tô 1-5 là 14,9 tỷ, bao gồm 8,1 tỷ nợ gốc và 6,8 tỷ nợ lãi.

“Trong cuộc họp với đoàn liên ngành vừa qua, chúng tôi đề nghị công ty đưa ra lộ trình trả BHXH nhưng công ty không trả lời được”, ông Châu nói.

“Chúng tôi đôn đốc thường xuyên nhưng họ nói rằng không có khả năng trả. Chúng tôi không có thẩm quyền xử phạt, do vậy thường xuyên báo cáo, tham mưu việc thanh kiểm tra và yêu cầu xử phạt hành chính. Việc xử phạt hành chính là thẩm quyền của UBND huyện. Sắp tới chúng tôi tham mưu tiếp tục xử phạt và có thể đưa hồ sơ sang cơ quan công an giải quyết”, Giám đốc BHXH huyện Đông Anh thông tin.

Bà Dương Thị Minh Châu, Trưởng phòng Truyền thông và Phát triển đối tượng, BHXH TP Hà Nội cho biết, liên quan đến vấn đề nợ BHXH của Công ty CP Ô tô 1-5, hằng tháng cơ quan BHXH thực hiện gửi thông báo kết quả đóng BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ - BNN; lập biên bản làm việc về việc đóng BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ - BNN tại đơn vị và gửi văn bản đôn đốc đơn vị đóng tiền BHXH, BHYT, BHTN.

"Năm 2018, Thanh tra Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội tiến hành thanh tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN và năm 2019, BHXH TP Hà Nội kiểm tra việc thực hiện BHXH, BHYT, BHTN đối với người lao động tại công ty. Tuy nhiên, chưa xử phạt hành chính lần nào đối với Công ty CP Ô tô 1-5", bà Châu thông tin.

Trả lời Cuộc sống an toàn, ông Trần Thành Nam, Phó Tổng giám đốc Công ty CP Ô tô 1-5 luôn lấy lý do hoạt động sản xuất kinh doanh kém hiệu quả, đình trệ để bao biện cho việc nợ BHXH của doanh nghiệp.

Tuy nhiên, khi được hỏi tại sao trong 2 năm gần như không có hoạt động gì nhưng công ty vẫn không chấm dứt hợp đồng với người lao động, để họ điêu đứng, “bỏ thì thương, vương thì tội?”, ông Nam trả lời rằng: “Giữ chân người lao động để chờ… làm việc lớn (?)”.

Trong khi chờ đợi “việc lớn” của công ty, hơn 100 người lao động vẫn đang chật vật mưu sinh, mọi quyền lợi về BHXH không hề được hưởng.

Mặt khác, theo như phản ánh của người lao động, trong thời gian làm việc, hằng tháng công ty vẫn trừ một khoản tiền lương của họ với mục đích để đóng BHXH. Vậy số tiền thu của người lao động trong thời gian qua đã được Công ty CP Ô tô 1-5 sử dụng với mục đích gì, để dẫn tới việc nợ BHXH kéo dài, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi người lao động?

Hành vi nợ BHXH của Công ty CP Ô tô 1-5 có thể coi là gian dối hay không?

Thiết nghĩ các cơ quan chức năng TP Hà Nội cần nhanh chóng thanh, kiểm tra toàn bộ hoạt động của Công ty CP Ô tô 1-5 và việc nợ đóng BHXH. Cần làm rõ hành vi của công ty là chậm (nợ) hay gian dối hòng trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN để xử lý theo đúng quy định pháp luật, đảm bảo quyền lợi cho người lao động.

Theo Khoản 2, Điều 216 Bộ luật Hình sự về tội trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động quy định, người nào có nghĩa vụ đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động mà gian dối hoặc bằng thủ đoạn khác để không đóng hoặc không đóng đầy đủ theo quy định từ 06 tháng trở lên thuộc một trong những trường hợp sau đây, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng năm đến 03 năm:

a) Phạm tội 02 lần trở lên;

b) Trốn đóng bảo hiểm từ 300.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng;

c) Trốn đóng bảo hiểm cho từ 50 người đến dưới 200 người;

d) Không đóng số tiền bảo hiểm đã thu hoặc đã khấu trừ của người lao động quy định tại điểm a hoặc điểm b khoản 1 Điều này (Trốn đóng bảo hiểm từ 50.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng; trốn đóng bảo hiểm cho từ 10 người đến dưới 50 người lao động).

Liên quan đến vụ việc, Luật sư Vũ Ngọc Hà, Giám đốc Trung tâm Tư vấn pháp luật, LĐLĐ tỉnh Đồng Nai đánh giá Công ty CP Ô tô 1-5 có hành vi vi phạm pháp luật khi không đóng BHXH cho người lao động.

Để giải quyết đòi quyền lợi của người lao động, vị luật sư hướng dẫn, từng cá nhân người lao động khởi kiện, buộc công ty phải chốt, trả BHXH. Căn cứ vào đó, thi hành án sẽ kê biên các tài sản của công ty để đấu giá, thi hành bản án mà tòa án đã tuyên. Ngoài ra, công đoàn cơ sở có thể khởi kiện vụ án tập thể, buộc công ty phải đóng và chốt trả BHXH cho người lao động.

Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc!

Trung tâm Bảo hành sản phẩm, Công ty CP Ô tô 1-5