ChatGPT là mô hình ngôn ngữ lớn được huấn luyện bởi OpenAI - công ty phát triển trí tuệ nhân tạo tại Mỹ, được tỷ phú Elon Musk và tập đoàn Microsoft đầu tư. Ra mắt từ tháng 11/2022, ChatGPT hiện thu hút hàng triệu người dùng toàn cầu và trở thành chủ đề nóng trong cộng đồng công nghệ, giáo dục đến truyền thông...

Bước đột phá của công nghệ AI

Chuyên gia công nghệ Nguyễn Việt Dinh chia sẻ ChatGPT là hệ thống phản hồi tự động (chatbot) khiến anh bất ngờ vì sự thông minh. ChatGPT có thể trả lời phần lớn thắc mắc hoặc đáp ứng hầu hết mọi yêu cầu thông tin, từ khoa học, công nghệ đến văn hóa. Người dùng có thể nhờ tư vấn tâm lý, trình bày các ý tưởng viết lách hay hội họa, giải toán hộ, viết luận văn, viết báo, làm thơ... ChatGPT sẽ cho bạn câu trả lời trong không quá 1 phút sau khi được hỏi.

Theo anh Việt Dinh, chatbot này xử lý ngôn ngữ rất tự nhiên. Những câu trả lời của ChatGPT cho người dùng cảm giác như được nói chuyện với người thật. Trước đây, cách trả lời của các chatbot thường khá máy móc.

ChatGPT tạo đột phá trong công nghệ AI. Ảnh minh họa: IT

Theo đại diện OpenAI, ChatGPT được xây dựng dựa trên mô hình transformer - mô hình deep learning được dùng rộng rãi nhằm giải quyết các vấn đề về ngôn ngữ. ChatGPT được huấn luyện trên lượng dữ liệu lớn và có khả năng tự động hoàn thành câu, dự đoán từ tiếp theo và trả lời câu hỏi. Chatbot được huấn luyện bằng cách sử dụng hàng tỷ câu từ những ngôn ngữ, trong đó có cả tiếng Việt, từ các nguồn dữ liệu khác nhau như trang web, báo chí, truyện tranh, sách...

ChatGPT được xây dựng trên nền tảng của GPT-3, mô hình ngôn ngữ tự hồi quy, sử dụng phương pháp học sâu để tạo ra văn bản giống con người. GPT-3 ra mắt bản thử nghiệm (beta) năm 2020, khi đó khiến cộng đồng làm AI xôn xao. “Điểm mạnh củ ChatGPT là lượng tri thức khổng lồ từ Internet, khả năng hiểu câu hỏi, bối cảnh và diễn đạt mượt, tự nhiên”, anh Nguyễn Việt Dinh cho biết.

Theo chuyên gia này, 2 đặc sắc về công nghệ giúp GPT-3 và ChatGPT tạo đột phá là cơ chế thu thập sắp xếp dữ liệu thông minh và mô hình dự đoán từ tiếp theo để viết văn bản một cách tự nhiên.

Điểm mạnh đầu tiên giúp ChatGPT có lượng tri thức khổng lồ từ Internet. Nền tảng này có thể tổng hợp thông tin trong thời gian ngắn từ hàng tỷ nguồn dữ liệu thuộc hầu hết ngôn ngữ hiện nay. Mỗi lượt trả lời của ChatGPT đều có thông tin và có tính tham khảo. Ngay cả với những câu hỏi chuyên sâu, ChatGPT cũng đưa ra được nhiều phản hồi có giá trị và trùng lặp với nhiều bài viết có trên Internet. Trong khi đó, ưu điểm thứ 2 của ChatGPT giúp chatbot này thân thiện và thú vị với con người. Văn bản được tạo ra có ngôn ngữ gần gũi, tự nhiên, không máy móc như những công nghệ AI trước đây.

Mở ra chân trời mới cho nhiều lĩnh vực

Theo nghiên cứu từ CNN, ChatGPT đủ thông minh để vượt qua các kỳ thi cấp độ sau đại học của các trường danh giá nhất nước Mỹ, dù đạt điểm không cao. Chatbot này vượt qua kỳ thi luật trong 4 khóa học tại Đại học Minnesota và một kỳ thi khác tại Khoa Kinh doanh Wharton của Đại học Pennsylvania.

Để kiểm tra ChatGPT có thể tạo ra câu trả lời trong các bài kiểm tra cho 4 khóa học tốt thế nào, các giáo sư tại Khoa Luật Đại học Minnesota tiến hành chấm điểm. Sau khi hoàn thành 95 câu hỏi trắc nghiệm và 12 câu hỏi tự luận, ChatGPT đạt điểm trung bình nhưng đỗ cả 4 khóa học.

ChatGPT đạt kết quả tốt hơn trong kỳ thi khóa học quản lý kinh doanh tại Wharton, điểm từ B đến B-. Christian Terwiesch, giáo sư kinh doanh của Wharton, cho biết ChatGPT thực hiện “công việc đáng kinh ngạc” khi trả lời các câu hỏi cơ bản về quản lý hoạt động và phân tích quy trình nhưng lại gặp khó khăn với các lời nhắc nhở và mắc “những lỗi ngớ ngẩn” với toán học cơ bản.

Nghiên cứu của CNN được đưa ra khi ngày càng nhiều trường học và giáo viên bày tỏ lo ngại về tác động của ChatGPT đối với học sinh và khả năng gian lận trong việc làm bài tập. Một số nhà giáo dục “suy nghĩ lại” về các bài tập để đối phó với ChatGPT, ngay cả khi chưa rõ mức độ phổ biến của công cụ này với học sinh và mức độ ảnh hưởng thực sự tới việc học.

Từ khi được giới thiệu vào cuối tháng 11, ChatGPT được sử dụng để tạo các bài tiểu luận, câu chuyện theo những gạch đầu dòng gợi ý của người dùng. Công cụ này soạn thảo các bài báo nghiên cứu tóm tắt để qua mặt một số nhà khoa học. Một số CEO thậm chí sử dụng ChatGPT để viết email hoặc làm công việc kế toán.

ChatGPT được đào tạo trên lượng lớn dữ liệu trực tuyến để tạo phản hồi cho lời nhắc của người dùng. Nhận được sự chú ý lớn của người dùng, nhưng ChatGPT cũng gây ra một số lo ngại, bao gồm về sự không chính xác và khả năng duy trì những thành kiến và truyền bá thông tin sai lệch.

Ông Jon Choi, giáo sư luật của Đại học Minnesota, nói rằng mục tiêu của các bài kiểm tra là xem xét khả năng của ChatGPT trong việc hỗ trợ luật sư hành nghề và giúp sinh viên trong các kỳ thi.

Giáo sư Jon Choi cho biết: “ChatGPT khó khăn với những phần cơ bản nhất của kỳ thi vào trường luật, như phát hiện các vấn đề pháp lý tiềm ẩn và phân tích sâu áp dụng các quy tắc pháp lý vào các tình tiết của một vụ án. Nhưng ChatGPT có thể hữu ích trong việc tạo bản nháp đầu tiên mà sau đó sinh viên có thể chỉnh sửa”.

Ông cho rằng sự hợp tác giữa con người và AI là cách sử dụng hứa hẹn nhất cho ChatGPT và công nghệ tương tự.

“Tôi cho rằng trợ lý AI sẽ trở thành công cụ tiêu chuẩn cho các luật sư trong tương lai gần và các trường luật nên chuẩn bị cho sinh viên sẵn sàng cho tình huống này. Tất nhiên, nếu muốn tiếp tục kiểm tra khả năng nhớ đơn giản các quy tắc và học thuyết pháp lý, các giáo sư luật cần đưa ra các hạn chế như cấm sử dụng Internet trong các kỳ thi”, ông Jon Choi phân tích.

Tương tự, giáo sư Christian Terwiesch của Đại học Wharton nhận thấy chatbot rất giỏi trong việc sửa đổi câu trả lời theo gợi ý của con người, cũng như sửa lại câu trả lời sau khi được chỉ ra lỗi. Điều này cho thấy tiềm năng con người có thể hợp tác hiệu quả với AI.

Tuy nhiên, trong ngắn hạn, vẫn còn sự hoài nghi về việc liệu học sinh có nên sử dụng ChatGPT hay không và cách thức sử dụng. Các trường công lập ở New York và Seattle cấm học sinh và giáo viên sử dụng ChatGPT trên các mạng và thiết bị của trường.

“Các lệnh cấm là cần thiết. Xét cho cùng, khi bạn cấp bằng cho một bác sĩ y khoa, bạn muốn họ biết về y học chứ không phải cách sử dụng bot. Điều tương tự cũng áp dụng cho các chứng chỉ kỹ năng khác, bao gồm luật và kinh doanh. Tuy vậy, khả năng cùng làm việc giữa con người và AI để tạo ra hiệu quả tối ưu là tương lai không xa”, ông Christian Terwiesch nói.

ChatGPT: Khi trí tuệ nhân tạo “phổ cập” mọi nhà Ứng dụng ChatGPT đang gây sốt trên toàn cầu. Dù chưa cho phép IP Việt Nam truy cập, nhưng ChatGPT cũng là nền tảng trí ...