TS. Phạm Nguyên Tường khám cho bệnh nhân ung thư điều trị tại Trung tâm Ung bướu Bệnh viện Trung ương Huế. Ảnh: P.V.

PV: Là người nghiên cứu, thường xuyên cập nhật về tình hình ung thư đối với người và công tác tại một trung tâm ung bướu lớn, xin Tiến sĩ “phác thảo đôi nét” về tình hình ung thư liên quan đến thuốc lá và rượu hiện nay?

TS. Phạm Nguyên Tường: Về tác hại của việc lạm dụng thuốc lá và rượu có lẽ không cần phải “cập nhật” mà chỉ nhắc lại: Đây là thủ phạm gây ra nhiều chết người, bao gồm ung thư. Chúng ta đã biết, trong khói thuốc lá có hơn 6.000 loại hóa chất, trong đó có 70 chất gây ung thư. Các hóa chất này tác động lên niêm mạc đường hô hấp gây ra những biến đổi tế bào mà điểm cuối là những biến đổi ác tính, chính là ung thư. Những loại ung thư do hút thuốc lá đứng đầu là ung thư phổi, tiếp đến là các ung thư vùng khoang miệng, thanh quản, bàng quang… Thuốc lá gây khoảng 20% tử vong ung thư chung và 70% tử vong ung thư phổi. Lưu ý rằng hút thuốc lá thụ động, chỉ ngửi khói thôi còn nguy hại hơn cả rít khói trực tiếp.

Về rượu, người ta đã biết các thành phần trong rượu và chất chuyển hóa từ rượu gây ra những biến đổi niêm mạc đường tiêu hóa, tăng sản xuất estrogen, hoạt hóa các thụ thể yếu tố tăng trưởng, tác động vào DNA của nhân tế bào gây ung thư. Một loạt các loại ung thư do rượu đó là ung thư khoang miệng, họng miệng, thực quản, gan, đại tràng và cả ung thư vú ở phụ nữ. Rượu là nguyên nhân của 3% các loại ung thư nhưng thường đi kèm với tình trạng dinh dưỡng không lành mạnh, béo phì… nên tỷ lệ này gộp chung tăng lên đến 30-35%. Và tất nhiên việc vừa hút thuốc lá vừa lạm dụng rượu bia có tác động cộng hưởng, làm tăng gấp đôi.

PV: Có phải tình trạng hút, nghiện thuốc lá, uống và nghiện rượu ở nước ta hiện nay quá dễ dàng do chế tài ngăn cấm còn hạn chế?

TS. Phạm Nguyên Tường: Về mặt pháp lý, chúng ta đã có các Luật Phòng, chống tác hại của rượu bia và thuốc lá, đi kèm là các nghị định về các biện pháp xử phạt vi phạm hành chính, tuy nhiên thực tế , hiệu quả, hiệu lực hạn chế. Các chế tài xử phạt chưa đủ mạnh. Bản thân tôi chưa bao giờ thấy trường hợp nào hút thuốc lá ở khu vực có biển cấm mà bị xử phạt cả. Ngay ở các bệnh viện người ta vẫn hút thuốc lá đầy. Lực lượng nào đứng ra xử phạt? Việc xử phạt hành vi điều khiển phương tiện giao thông mà có nồng độ cồn trong máu vẫn nơi làm, nơi không, chưa thường xuyên, chưa quyết liệt. Rồi ai kiểm tra, phát hiện, xử phạt hành vi uống rượu bia khi chưa đủ 18 tuổi, bán rượu bia cho người dưới 18 tuổi?...

Trung tâm Điều trị theo yêu cầu Bệnh viện Quốc tế Huế mỗi năm tiếp nhận, điều trị hàng ngàn ca ung thư, trong đó có nhiều bệnh nhân đến từ nhiều quốc gia thuộc Đông Nam Á. Ảnh: T.L.

PV: Nhân nói về thuốc lá, hiện “phong trào” hút xì gà có xu hướng thành mốt thời thượng với lập luận hút xì gà có lợi cho cơ thể. Xin tiến sĩ cho biết quan điểm về vấn đề này?

TS. Phạm Nguyên Tường: Đây là lập luận hoàn toàn sai lầm. Hút xì gà còn nguy hiểm, tác hại nhiều lần hơn. Lượng nicotin trong một điếu xì gà là 100 - 200mg, có loại lên đến 400mg, trong khi chỉ 1 đến 2mg trong một điếu thuốc lá thông thường. Mặt khác, quá trình lên men khi sản xuất xì gà tạo ra chất nitrosamins độc hại nồng độ cao, quá trình đốt cháy một điếu xì gà lâu hơn…, dẫn đến mức độ tập trung các hóa chất độc hại nhiều hơn.

PV: Để giảm thiểu con số người chết vì ung thư phổi và các loại ung thư có nguyên nhân từ rượu, độc tố trong rượu giả, theo tiến sĩ, chúng ta cần một kế hoạch hành động, ứng xử như thế nào?

TS. Phạm Nguyên Tường: Về cá nhân, mỗi người cần có trách nhiệm với chính cơ thể mình. Hút thuốc lá quá độc hại, vậy hãy bỏ thuốc lá, đừng bao giờ hút thuốc lá. Không lạm dụng rượu bia. Hãy cố gắng là một “người tiêu dùng thông thái” trong dinh dưỡng nói chung và sử dụng bia rượu nói riêng. Về mặt xã hội, bên cạnh đẩy mạnh tuyên truyền tác hại của rượu và thuốc lá, cần có một sự vào cuộc quyết liệt hơn trong tổ chức thực hiện. Tăng cường phát hiện, xử phạt, nâng mức chế tài; trước hết kỷ luật nghiêm các đối tượng công chức, viên chức vi phạm và tập trung vào những khu vực cần một môi trường trong sạch, văn minh như bệnh viện, trường học, công sở.

PV: Xin cảm ơn TS. Phạm Nguyên Tường!

Cán bộ, nhân viên y tế Bệnh viện Tuệ Tĩnh đã được nhận lương Cuối buổi chiều hôm qua (23/3), cán bộ, nhân viên y tế Bệnh viện Tuệ Tĩnh (sau đây viết tắt là Bệnh viện) đã được ...

Tấm lòng của kỹ thuật viên hình ảnh y học với những bệnh nhân lao Làm việc bằng sự nhiệt tình và lòng yêu nghề của một cán bộ y tế, kỹ thuật viên hình ảnh y học Lê Thanh ...

Hàng trăm đoàn viên Bệnh viện Trung ương Huế tham gia hiến máu đầu năm mới Nhằm ưởng ứng chương trình “Blouse trắng - Trái tim hồng” do Công đoàn Y tế Việt Nam phát động, hơn 200 đoàn viên công ...