Vụ 39 người chết trong xe container tại Anh đang trở thành thảm kịch được nhiều người trên thế giới quan tâm. Ảnh: Reuters

Có cái gì đó bất nhẫn khi một ngày cuối tuần cà phê tối lại bàn về chuyện buồn của người Việt. Nhưng tôi thấy câu chuyện đưa xuất khẩu lao động chui có phần từ chính sự thờ ơ của chúng ta trước các quảng cáo môi giới, các câu chuyện làm giàu bất chính hay thậm chí làm giàu bằng cách phạm tội hàng ngày vẫn được nghe kể.

Sau vụ 39 người Việt chết trong xe container ở Anh, ông Đặng Văn Dũng – Trưởng phòng Lao Động – Việc làm, Sở LĐTBXH tỉnh Hà Tĩnh cho biết, hiện toàn tỉnh Hà Tĩnh có 4.690 người làm việc ở Châu Âu, trong đó có 1.500 người ở Nga, 850 người ở Đức, 780 người ở Séc, 360 người ở Anh. Theo ông Dũng, đối với nhóm bất hợp pháp, sở không thống kê được đầy đủ vì họ không đi theo con đường chính thống qua ngành Lao động, Thương binh, Xã hội quản lý

Cách đây chưa lâu, cụ thể là ngày 20/5, hai người lao động quê hai nạn nhân là anh N.T.Đ (47 tuổi) và chị T.T.T.H (40 tuổi, quê ở Can Lộc, Hà Tĩnh) làm việc chui tại Angola bị bọn cướp sát hại dã man để cướp tài sản.

Chỉ sau đó ít lâu, cũng tại Angola, ngày 26/6, một lao động Việt Nam khác là chị N.T.L (SN 1978, quê ở huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh) cũng đã thiệt mạng do một nhóm cướp dùng súng bắn chết để cướp tài sản.

Đấy là mới nói chuyện một tỉnh Hà Tĩnh, thử nhìn quy mô toàn quốc và sang một vùng đất khác.

Một trong những thị trường được nhiều người lựa chọn để “tự đi” sang làm việc bất hợp pháp hiện nay là Đài Loan (Trung Quốc). Theo con số của Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ LĐ-TB&XH) mỗi năm thị trường Đài Loan tiếp nhận gần 60 nghìn lao động. Tuy vậy theo nhận định, số lượng lao động Việt Nam đi làm việc qua các hình thức “tự đi” ở thị trường này cũng ngày càng gia tăng. Ước tính có khoảng 30% lao động bất hợp pháp đang làm việc tại Đài Loan và thực tế có không ít vụ việc đau lòng cũng đã xảy ra, thậm chí nhiều trường hợp cũng đã phải trả giá bằng tính mạng.

Tình trạng công dân Việt Nam tự do ra nước ngoài làm việc chủ yếu do các nguyên nhân: Thiếu hiểu biết các quy định của pháp luật, bị dụ dỗ lôi kéo với những lời mời hấp dẫn công việc tốt và thu nhập cao; được người thân tại nước ngoài giới thiệu nhưng không thực hiện các thủ tục đăng ký đi làm việc ở nước ngoài theo quy định của pháp luật; lợi dụng chính sách miễn thị thực cho công dân Việt Nam tại một số quốc gia, sử dụng visa du lịch để ra nước ngoài sau đó ở lại làm việc trái phép...

Bên cạnh đó, tình trạng lao động ra nước ngoài làm việc bất hợp pháp là do “cò” lao động về các làng quê sử dụng nhiều mánh khóe lừa đảo người dân đi xuất khẩu lao động. Không ít hộ gia đình đã cầm cố nhà cửa vay mượn để nộp tiền cho con đi theo các đường dây xuất khẩu lao động trái phép.

Nhưng điều đáng nói là rất nhiều người trong chúng ta đã từng được tiếp nhận những thông tin đó rồi thấy nó cũng bình thường. Nếu bạn có nhu cầu thì bạn tìm hiểu, liên hệ. Bạn không có nhu cầu thì bỏ qua. Các quảng cáo tuyển lao động xuất khẩu dán đầy các chợ quê hay tường nhà văn hóa xã.

Có ai kiểm tra thông tin đó là xuất khẩu hợp pháp hay bất hợp pháp? Chính quyền cơ sở và chính chúng ta đang làm ngơ và chỉ cho đến khi có một vụ thảm sát thì mới giật mình điều tra và thương tiếc.