Công an PCCC quận Bắc Từ Liêm (TP. Hà Nội) tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn thực hành PCCC tại Chung cư HanHud, phường Cổ Nhuế 1. Ảnh: MINH TÂM

Những nguyên nhân căn bản

Tại Việt Nam, trong khoảng hơn 10 năm trở lại đây, quá trình đô thị hóa tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng, … đang diễn ra một cách rõ rệt. Bước chuyển mình đó được thể hiện ở khía cạnh rõ nhất là có rất nhiều khu đô thị mới được hình thành; nhiều đô thị cũ được cải tạo, nâng cấp; ... Tuy nhiên, cùng với tốc độ đô thị hóa đó, tình hình cháy nổ tại những nơi này đang diễn ra theo chiều hướng hết sức phức tạp, gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản. Đơn cử như vụ việc cháy tại quán Karaoke ISIS số 231 Quan Hoa, quận Cầu Giấy, TP. Hà Nội xảy ra vào ngày 01/8/2022, khiến 3 cán bộ, chiến sĩ hy sinh.

Theo Công an TP. Hà Nội, cơ sở xảy ra cháy là địa điểm kinh doanh Karaoke ISIS với quy mô gồm 5 tầng, 1 lửng, 1 tum, khối tích 1.260m³, kết cấu chịu lực chính là bê tông, cốt thép. Khu vực xuất phát cháy tại tầng 3, cháy lan lên các tầng trên và lan xuống các tầng bên dưới của tòa nhà.

Tuy nhiên, do tính chất đặc thù của cơ sở dạng nhà ống với nhiều chất dễ cháy như mút, xốp, đồ da, gỗ,… và do tác động nhiệt của đám cháy dẫn đến một số bộ phận kết cấu làm trần giả, vật liệu trang trí bên trong nhà mất giới hạn chịu lửa và sập đổ.

Lực lượng chức năng tiếp cận hiện trường chữa cháy tại quán Karaoke ISIS, số 231 Quan Hoa (TP. Hà Nội) bằng thang cẩu. Ảnh: VĂN NGÂN.

Đây chỉ là một trong số rất nhiều vụ việc cháy nổ xảy ra tại các đô thị, thành phố lớn trong thời gian vừa qua. Việc xảy ra cháy tại các đô thị, thành phố lớn xuất phát từ một số nguyên nhân chủ yếu sau đây:

Thứ nhất, đặc thù của các đô thị, thành phố lớn là có mật độ dân cư đông đúc; trong khi đó, kết cấu xây dựng nhà ở, nhà để ở kết hợp sản xuất, kinh doanh thường sát nhau; thậm chí có những ngôi nhà còn cơi nới thêm so với kết cấu ban đầu, lấn chiếm diện tích khoảng không, dẫn đến không đảm bảo an toàn về PCCC.

Cùng với đó, hệ thống dây điện chằng chịt, các nhà xây mái che đua ra ngoài cũng khiến xe chữa cháy khó tiếp cận các đám cháy. Mặc dù, nhiều người nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề này nhưng không phải ai cũng chủ động lắp đặt đầy đủ hệ thống thiết bị phòng chống cháy, nổ. Ngoại trừ các doanh nghiệp sản xuất đóng tại khu dân cư và các chung cư, nhà cao tầng được đưa vào sử dụng trong vài năm gần đây, còn lại đa phần nhà dân dụng đều không có phương tiện, dụng cụ phòng chống cháy, nổ.

Thứ hai, về cơ sở hạ tầng giao thông và nguồn nước chữa cháy: Đối với các đô thị, thành phố lớn, hệ thống giao thông trong khu dân cư thường rất phức tạp, có nhiều ngõ ngách, nhỏ hẹp; người dân tự ý xây các cột bê tông chắn ngang đường nên xe chữa cháy không thể đi vào. Không những thế, giao thông phục vụ công tác PCCC và cứu nạn cứu hộ còn nhiều bất cập, các quy chuẩn, tiêu chuẩn hầu như chưa được áp dụng thực hiện trong quy hoạch đô thị.

Thứ ba, công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức về PCCC ở các khu dân cư, các hộ kinh doanh, các cơ quan, đơn vị, trường học chưa có chiều sâu; nội dung và hình thức tuyên truyền chưa thực sự đa dạng; nhất là các biện pháp phòng ngừa cháy, nổ, các kỹ năng chữa cháy, giải pháp thoát nạn.

Bên cạnh đó, lãnh đạo một số cơ quan, tổ chức, đơn vị, địa phương chưa quan tâm đúng mức đến công tác PCCC; người đứng đầu một số cơ sở sản xuất, doanh nghiệp chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm của mình trong việc bảo đảm an toàn PCCC.

Diễn tập phương án PCCC cho người dân tại chung cư ở TP. Hà Nội. Ảnh: M. TÂM.

Các giải pháp cần thực hiện

Trên cơ sở những nguyên nhân được nêu trên, để nâng cao hiệu quả công tác PCCC tại các đô thị, thành phố lớn trong thời gian tới, các cơ quan có thẩm quyền cần thực hiện tốt một số công tác sau đây:

Tích cực kiểm tra, rà soát công tác PCCC tại các khu dân cư, các hộ kinh doanh, các cơ quan, đơn vị, trường học; trong đó, chú trọng tập trung kiểm tra về các trang thiết bị PCCC, hệ thống báo cháy cũng như phương tiện chữa cháy. Đối với những khu nhà ở cơi nới sai quy định, cơ quan có thẩm quyền cần có cơ chế xử lý phù hợp, nhằm đảm bảo an toàn PCCC trong khu vực mình được phân công, phân cấp quản lý.

Các cơ quan có thẩm quyền cần sớm bổ sung, rà soát lại hệ thống giao thông trong các đô thị, thành phố lớn nhằm mục đích đảm bảo các xe cứu hỏa đến được từng hộ gia đình, hộ kinh doanh, từng tầng cao nhất của công trình, … Chú trọng đến việc rà soát toàn bộ hệ thống cấp nước PCCC, đảm bảo các họng chữa cháy phải được kiểm tra thường xuyên để đáp ứng công tác PCCC khi có sự cố cháy xảy ra.

Tăng cường mối quan hệ phối hợp với các cơ quan thông tin - truyền thông nhằm đẩy mạnh công tác tuyên truyền về công tác PCCC đến toàn thể người dân; xây dựng clip ngắn hướng dẫn cụ thể kỹ năng PCCC tại khu dân cư, các hộ kinh doanh, các cơ quan, đơn vị, trường học trên phương tiện thông tin đại chúng.

Thường xuyên đổi mới về nội dung và hình thức tuyên truyền cho người dân và người đứng đầu các đơn vị sản xuất, kinh doanh; khuyến khích, vận động các hộ gia đình, hộ kinh doanh mở lối thoát nạn thứ hai của nhà, cơ sở sản xuất, kinh doanh, đồng thời cần trang bị đầy đủ các phương tiện chữa cháy và cứu nạn cứu hộ thích hợp.

Báo cáo viên tuyên truyền công tác PCCC cho công nhân Công ty TNHH Panko vina (Bình Dương). Ảnh: TÂM TRANG

Mỗi người dân, mỗi hộ gia đình, mỗi hộ sản xuất kinh doanh, người đứng đầu và cán bộ, công nhân viên của các cơ sở sản xuất kinh doanh cần nâng cao ý thức trong việc phòng chống cháy, nổ và trang bị cho mình những kiến thức an toàn về PCCC như cách sử dụng bình cứu hỏa, cách xử lý các tình huống khi có vụ việc cháy, nổ xảy ra để có thể bảo vệ tính mạng và tài sản của chính mình cũng như của người khác.

Hà Nội: 3 chiến sĩ hy sinh khi chữa cháy tại phường Quan Hoa Khói âm ỉ quanh vụ cháy lớn xảy ra tại 231 Quan Hoa, P. Quan Hoa, Q. Cầu Giấy, TP. Hà Nội đã khiến 3 ...

Sức khỏe nghề nghiệp của lực lượng phòng cháy, chữa cháy Luôn có mặt ở hiện trường nhanh nhất, bất chấp hiểm nguy lao vào đám cháy để cứu người, tài sản là nhiệm vụ của ...

Tập huấn công tác an toàn, vệ sinh lao động và phòng cháy, chữa cháy tại Đà Nẵng Ngày 8/6, Công đoàn Khu công nghệ cao và các Khu công nghiệp Đà Nẵng tổ chức hội nghị tập huấn công tác an toàn, ...